Op weg naar circulaire installaties: een nieuwe stap in de transitie

In februari 2025 is een nieuw project gestart waarin circulaire installaties centraal staan. Met TNO als penvoerder en Building Changes als een van de kernpartners, wordt in dit MOOI-project (Missiegedreven Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie) onderzocht hoe installaties in gebouwen niet alleen technisch duurzaam, maar ook écht circulair kunnen worden. 

De aanleiding voor dit project ontstond vorig jaar, toen TNO Building Changes vroeg om mee te denken in een subsidieaanvraag. De reden: hoewel er op technisch vlak volop wordt gewerkt aan verduurzaming, denk aan warmtepompen of elektrische cv-ketels, ontbreekt vaak het bewustzijn over circulariteit. Installaties zijn zelden ontworpen met het oog op losmaakbaarheid of hergebruik. 

Building Changes brengt expertise mee vanuit eerdere projecten zoals BusGoCircular, waarin circulaire vaardigheden centraal stonden. In dit nieuwe project analyseren ze samen met andere partijen welke kennis en vaardigheden nodig zijn om van single use naar écht circulair te gaan, en hoe je deze skills kunt ontwikkelen binnen de keten. 

Drie pilots en een gedeelde aanpak 

Er worden drie pilots uitgevoerd: in een rijtjeswoning, een flat en een kantoor. Hierin wordt gekeken hoe je een Community of Practice (CoP) kunt samenstellen, welke stakeholders je betrekt en welke barrières je tegenkomt bij de ontwikkeling van circulaire installaties. Ook worden de circulaire installaties die ontworpen worden hier getest. Het project loopt tot medio 2027. 

De eerste stap in het traject is het analyseren van functies en rollen binnen de keten. Vervolgens wordt een ‘gap-analyse’ uitgevoerd: in hoeverre beschikken betrokken professionals al over de benodigde vaardigheden? Op basis daarvan wordt een plan van aanpak opgesteld om de ontbrekende vaardigheden te overbruggen. 

Doel: werkende circulaire scenario’s 

Het project richt zich niet alleen op theorie of conceptontwikkeling. Aan het einde van de looptijd moeten er bewezen, werkende scenario’s liggen voor circulaire installaties. Niet op papier, maar getest in de praktijk. Ook wordt duidelijk welke kennis en vaardigheden essentieel zijn, en hoe bedrijven het beste ondersteund kunnen worden in deze transitie. Samenwerkingspartner TVVL zou op basis van de resultaten opleidingen kunnen ontwikkelen. Building Changes speelt hierin een belangrijke rol door de brug te slaan tussen praktijk, beleid en scholing. 

Aanpak in zes stappen 

Het project kent zes resultaatgebieden: 

1. Technische analyse van de circulaire context. 

2. Ontwikkeling van productontwerpen gericht op circulariteit. 

3. Ketenimpact: wat betekenen deze ontwerpen voor betrokken partijen? 

4. Living Labs: het toetsen van de ontwerpen in de praktijk. 

5. Stakeholderbetrokkenheid: hoe krijg je brede steun voor circulaire installaties? 

6. Dataverwerking en monitoring, inclusief de inrichting van big data-structuren. 

Er is een maandelijkse overlegstructuur per resultaat en een gezamenlijk digitaal platform. Fysieke of online bijeenkomsten met alle deelnemers vinden per kwartaal plaats, waarbij kennis wordt gedeeld en inzichten worden uitgewisseld. 

De rol van Building Changes 

Building Changes levert een inhoudelijke bijdrage aan het analyseren van de vaardigheden binnen de keten en de manier waarop die kunnen worden versterkt. Daarbij ligt de nadruk op het verbinden van techniek, mens en organisatie. Door kennis vanuit andere projecten in te brengen en de vertaalslag te maken naar opleidingen en bedrijfsvoering, draagt Building Changes bij aan een duurzame verankering van circulaire principes. 

De eerste concrete resultaten worden later in 2025 verwacht. Informatie en inzichten worden gedeeld via onze website en nieuwsbrief. Meld je hier aan om onze nieuwsbrief te ontvangen.